Organska poljoprivreda ima za cilj dobijanje proizvoda sa potvrđenom procedurom proizvodnje, očuvanje biodiverziteta (prirodne raznovrsnosti), unapređenje produktivnosti agroekosistema, dugoročno povećavanje i održavanje plodnosti zemljišta.
Prema izvoru Međunarodne federacije za unapređenje organske proizvodnje – IFOAM-a (International Federation of Organic Agriculture Movements), ukupne površine u svetu u 2010. pod organskom proizvodnjom kretale na nivou od oko 40 miliona hektara. Promet organske hrane na svetskom tržištu je bio u vrednosti od oko 50 milijardi dolara, a najveća tržišta čine Evropa, SAD i Kanada. Stopa porasta tražnje organske hrane u poslednjih 5 godina neprikidno raste (5–10% na nivou godine), sa tendencijom stalnog povećanja. Na nacionalnom nivou podršku razvoju organske poljoprivrede daju vladine i nevladine organizacije zemalja koje vode računa o zdravlju stanovništva i zaštiti i očuvanju prirodnih resursa.
Najveći broj zemalja EU je u domenu Zajedničke poljoprivredne politike postavio sebi za cilj da se u narednih 5–10 godina ukupne površine pod organskom proizvodnjom višestruko uvećaju. Ovi podaci nedvosmisleno ukazuju na činjenicu da bi i naši poljoprivredni proizvođači proizvodima iz organske poljoprivrede našli siguran put do evropskog tržišta.
Zahvaljujući povećanju tražnje na domaćem i međunarodnom tržištu, kao i podsticajima od strane države, u našoj zemlji organska proizvodnja dobija sve veći značaj i površine pod organskom proizvodnjom se svake godine uvećavaju. Ministarstvo poljoprivrede, trgovine, šumarstva i vodoprivrede Republike Srbije donelo je 2010. Akcioni plan za razvoj organske poljoprivrede u Srbiji. Krajnji cilj akcionog plana je da se do 2014. povećaju ukupne površine obradivog zemljišta, kao organski sertifikovanog ili u procesu konverzije sa sadašnjih oko 3000 ha na 50.000 ha. Jedan od glavnih preduslova za realizaciju ovog plana su istraživanja u domenu organske proizvodnje i primena novih tehnologija gajenja (sorte, seme, hraniva, biopesticidi, hrana za životinje).
U Institutu za ratarstvo i povrtarstvo, Odelenju za organsku poljoprivredu i biodiverzitet započeta su intenzivna istraživanja razvoja tehnologije gajenja najvažnijih ratarskih i povrtarskih biljaka i alternativnih biljnih vrsta po principima organske poljoprivrede. Posebna pažnja se posvećuje primeni savremene tehnologije gajenja i uvođenje u proizvodnju alternativnih vrsta strnih žita, soje, pasulja, belog luka, heljde, lekovitih i aromatičnih biljnih vrsta od kojih se dobija čitav niz proizvoda koji spadaju u biološki vrednu hranu.
Na oglednom polju Instituta, koje je sertifikovano za organsku proizvodnju, među prvima u Srbiji započeta je proizvodnja deklarisanog sortnog semena ozime pšenice, spelta pšenice, soje, pasulja, prosa. Dugoročni ciljevi su da se pored razvoja tehnologije gajenja u budućnosti ponuda organskog sortnog semena proširi i na druge biljne vrste. Uvođenjem u proizvodnju novih NS sorti i hibrida stvorenih u skladu sa osnovnim principima i načelima organske proizvodnje, zainteresovanim korisnicima i proizvođačima organske hrane biće omogućeno dobijanje značajnih količina organskih proizvoda, kao veoma tražene robe na domaćem i svetskom tržištu, povećanje izvoza i obezbeđenje kvaliteta dobijenih proizvoda.
Stručni kadar Instituta je na raspolaganju svim zainteresovanim korisnicima na pružanju svih informacija i stručnih usluga u vezi tehnologije gajenja, sertifikacije i proizvodnje hrane po principima organske proizvodnje.
Janko Červenski i Ivica Đalović