oporavak-ostecenih-usevaMrazevi i iznenadna pojava veoma niskih temperatura krajem februara ostavili su ozbiljnije posledice na ozimim usevima nego što se u početku mislilo. Procena štete se još uvek obavlja, a za desetak dana će se tačno znati koliko je oštećenih useva.

Niske temperature koje su u nekim delovima zemlje bile čak -18°C nanele su značajna oštećenja lisnoj masi žitarica i uljane repice.  Osnovni razlog nastanka štete treba tražiti u nepripremljenosti useva za zimske uslove. Toplije jeseni i zime, bez snežnih padavina, onemogućavaju blagovremeni prekid aktivne vegetacije i prelazak ozimih useva u fazu zimskog mirovanja. Prethodnih godina priprema useva za prezimljavanje podrazumevala je povećanje koncentracije šećera u biljnim tkivima, naročito u čvoru bokorenja i podzemnim delovima biljaka, kao i listovima, uz značajno smanjivanje hidratisanosti cele biljke. Tako pripremljeni usevi mogu izdržati niske temperature u dužem trajanju, nego što su bile u februaru, uz manji gubitak lisne mase. Stručnjacima kao i iskusnim poljoprivrednim proizvođačima je poznato da nagla otopljenja tokom zime izazivaju prekid zimskog mirovanja, pri čemu biljke mogu potpuno da izgube izgrađenu otpornost na niske temperature. Pri svim navedenim procesima u biljci, primenjena tehnologija proizvodnje ima značajnu ulogu: pažljivo odabrana sorta, pravovremena setva i izbalansirana NPK ishrana. Tokom ove godine se nisu stvorili uslovi za pripremu biljaka za zimu, tako da nastale štete mogu da se objasne. Dileme stručnjaka iz Instituta za ratarstvo i povrtarstvo, instituta od nacionalnog značaja za Republiku Srbiju, javljaju se kod tumačenja uloge oštećenih listova za dalji tok vegetacije, potrebnog vremena oporavka useva, kao i uticaja na prinos zrna.

Da bi se umanjile štete potrebno je prihranjivanje azotnim đubrivima, kao što su AN, SAN ili KAN, u kojima je azot u lakopristupačnom obliku. Posle toga preporučuje se upotreba valjka kod mlađih useva koji su u početku bokorenja, plitko zasejanih ili proređenih zbog gubitka biljaka. Valjak podstiče bokorenje i formiranje sekundarnih korenova. U slučaju stvaranja pokorice ili zbijanja površinskog sloja zemljišta, korisno bi bilo primeniti rotacionu kopačicu. Kada se temperature povećaju treba se spremiti za borbu sa korovima.

Sorte pšenice stvorene u Institutu za ratarstvo i povrtarstvo oduvek su davale odlične rezultate, što se očekuje i ove godine uprkos nepovoljnim vremenskim uslovima. Za sve potrebne savete poljoprivrednim proizvođačima su na raspolaganju stručnjaci iz Instituta za ratarstvo i povrtarstvo, instituta od nacionalnog značaja za Republiku Srbiju.