Udruga bunjevačkih Hrvata Dužijanca organizovala je tradicionalno Takmičenje risara, održano u Žedniku, selu nadomak Subotice, na njivi Stipana i Blaženke Šarčević u okviru žetvenih svečanosti „Dužijanca 2015.“ Institut za ratarstvo i povrtarstvo je bio počasni gost ovoj dugogodišnjoj manifestaciji. Uvek spreman da ponudi znanje “upakovano” u kvalitetan semenski materijal poznat pod brendom NS seme, naš Institut je i ove godine najboljim takmičarima obezbedio 1 tonu semenske robe za predstojeću sezonu.
Dužijanca je svetkovina završetka žetve koja se u Subotici slavi više od 100 godina. Ona je izraz vere i kulture, svojevrsni spoj molitve i zahvalnosti, običaja i kulturnih vrednosti Hrvata – Bunjevaca. Dužijanca ima svoj izvorni oblik, koji označava svršetak srećno obavljenog posla, risa na njivi, gde je bandaš glavni nosilac posla u žetvi, koji se završava veseljem. Radni dan risara počinjao je u rano jutro pletenjem uža, zatim se kosilo žito, vezalo u snoplje, te „dilo u krstine“, pri čemu su risarima pomagale risaruše koje su ih pratile u ovim poslovima.
Manifestacija Takmičenje risara je novijeg datuma. Pod ovim nazivom je prisutna od 1968. Negujući tradiciju i običaje, Takmičenje risara je manifestacija koja nas vraća u prošlost, a istovremeno budi želju za takmičenjem. Protkana je etnografskim sadržajem prikazanim na tradicionalan način od risa do vršidbe, s ciljem da se ljudima pokaže kako se nekad risalo, kako su to radili naši stari, bez mašina koje imamo danas. Takmičenje risara svake godine organizuje se u drugom mestu, te su i domaćini svake godine drugi (familija koja daje svoju njivu, zasejanu žitom gde se održava takmičenje, koja se obično nalazi pokraj kuće – salaša).
Ovo je jedinstveni prikaz i simulacija rada, od risa do vršidbe, na starim mašinama na tradicionalan način. Pored takmičarskog dela programa, koji je poprimio međunarodni karakter, priređuje se i risarski ručak – jedinstven gastronomski ugođaj. Rano ujutro u 8 sati na strnjiki, na balama slame, pokraj žita koje će kositi risari, poslužuje se risarski ručak, tradicionalno jelo risara: domaća slanina, kisel’na, domaći hleb i crni luk. Devojke i mlade žene u nošnji poslužuju ručak i hladnu vodu svim takmičarima, zvanicama i posetiocima. U okviru ove manifestacija uključeno je takmičenje u kuvanju tradicionalnih jela, konkretno u kuvanju tarane koje služi očuvanju tradicionalnog spremanja karakterističnih subotičkih jela na više načina.
Oko hiljadu posetilaca ispratilo je ovaj jedinstven događaj koji okuplja brojne risarske parove iz subotičkih naselja, koja su uglavnom naseljena Hrvatima, ali i kosce iz drugih krajeva Vojvodine, Hrvatske, Mađarske i Bosne i Hercegovine. Tradicija negovana decenijama je još jedna potvrda da sve što ima vrednost traje! Paralela je jasna!
[do action=”fb-foto”]https://www.facebook.com/media/set/?set=a.10153470246504824.1073742052.56790329823&type=3&uploaded=43[/do]