Svake godine novi genotipovi strnih žita Instituta za ratarstvo i povrtarstvo, instituta od nacionalnog značaja za Republiku Srbiju nalaze se u ogledima Komisije za priznavanje sorti Ministarstva polјoprivrede, šumarstva i vodoprivrede koji se izvode na sedam lokaliteta tokom dve godine. U okviru ovih ogleda, novi materijali moraju da ostvare bolјe rezultate u odnosu na sorte zastuplјene u proizvodnji. Pored najznačajnijih agronomskih osobina poput prinosa, visine i otpornosti na poleganje, u ovim ogledima genotipovi se ocenjuju i prema tehnološkom kvalitetu i otpornosti prema bolestima. Tokom poslednjih sedamdeset godina priznato je oko 500 različitih sorti strnih žita, pre svega ozime pšenice, ozimog ječma i tritikalea. Na osnovu rezultata Komisije iz 2021. godine priznato je ukupno 12 novih sorti, što i dalјe potvrđuje intenzivan rad i kvalitet novosadske selekcije strnih žita. Među novopriznatim sortama nalazi se deset sorti ozime pšenice, jedna sorta ozimog pivskog ječma i jedna sorta ozimog višeredog stočnog ječma. Prema tehnološkom kvalitetu dve nove sorte pšenice pripadaju kategoriji pobolјšivača, sedam sorti su hlebne, dok je samo jedna sorta iz kategorije osnovnih.
Osim toga ove sorte su ostvarile značajno veće prinose zrna u odnosu na sorte standarde, što ukazuje na njihov visok potencijal rodnosti. Novostvorene sorte će se dodatno testirati u mreži postkomisijskih ogleda, makroogleda i kod dobrih polјoprivrednih proizvođača, a odabrane sorte će se dalјe komercijalizovati i naći na polјima u Srbiji i regionu.
Pored toga novosadske sorte strnih žita imale su odlične rezultate i u ogledima u inostranstvu. U Republici Hrvatskoj, odnosno Evropskoj uniji, ove godine priznate su dve sorte dvoredog ječma, NS Talos i NS Litos, dok su sorte pšenice Zvezdana i NS Obala priznate u Ukrajini.
Redni broj | Naziv sorte | Bilјna vrsta | Kategorija |
---|---|---|---|
1 | NS Avantura | Ozima pšenica | Hlebna sorta |
2 | NS Denika | Ozima pšenica | Hlebna sorta |
3 | NS Falanga | Ozima pšenica | Hlebna sorta |
4 | NS Kira | Ozima pšenica | Hlebna sorta |
5 | NS Novela | Ozima pšenica | Pobolјšivač |
6 | NS Lavica | Ozima pšenica | Hlebna sorta |
7 | NS Otmena | Ozima pšenica | Hlebna sorta |
8 | NS Orbita | Ozima pšenica | Osnovna sorta |
9 | NS Promenada | Ozima pšenica | Pobolјšivač |
10 | NS Topika | Ozima pšenica | Hlebna sorta |
11 | NS Brka | Ozimi ječam | Dvoredi ječam |
12 | NS Lala | Ozimi ječam | Višeredi ječam |